Monter fotowoltaiki

Co to jest fotowoltaika? 

Fotowoltaika (określana też skrótem PV pochodzącym od angielskiego słowa photovovoltaics) stanowi rodzaj urządzeń, dzięki którym dochodzi do wytwarzania prądu przez działanie promieniowania słonecznego. 

Jak działa fotowoltaika? 

Najprościej ujmując, fotowoltaika stanowi najlepszą i najprostszą metodę do wytwarzania elektrycznej energii przez konwersję słonecznych promieni do prądu elektrycznego (stałego). Odpowiadają za to tzw. panele fotowoltaiczne. Później wygenerowany prąd dostaje się do falownika, który przekształca go na prąd przemienny o mocy mogącej zasilić nawet cały budynek wraz ze wszystkimi elektrycznymi urządzeniami, takimi jak telewizor, komputer, zmywarka, czy lodówka. Niewykorzystana na bieżąco energia trafia do sieci i może później wrócić do użytkownika, mogącego jej użyć w okresach mniej słonecznych, na przykład zimą. 

Właściwy dobór mocy instalacji powinien być taki, żeby energia wytwarzana w ciągu roku nie przekraczała rocznego zużycia. Poza tym warto uwzględnić takie czynniki, jak ekspozycja powierzchni dachu, na którą padają promienie słoneczne; kąt jego nachylenia, czy wielkość całego dachu. Im mniejsze nasłonecznienie przez na przykład zacienienie lub skierowanie dachu na niekorzystny kierunek świata, tym większa moc instalacji powinna być zastosowana. 

Zainteresowanie fotowoltaiką w Polsce i jego efekty 

Instytut Energii Odnawialnej wskazuje, że w Polsce fotowoltaika od dłuższego czasu zajmuje wysokie miejsce wśród najprężniej rozwijających się sektorów odnawialnych źródeł energii (OZE). Aż 1,5% energii elektrycznej było wytworzonej tą metodą w 2021 roku. Mikroinstalacje stanowiły wtedy ponad 70% mocy zainstalowanej w fotowoltaice. Można mówić o dużym zainteresowaniu, za którego rozmiar odpowiada możliwość produkcji energii we własnym zakresie, sprzyjające regulacje prawne (np. ulgi podatkowe), czy wspierające programy rządowe, bądź unijne. 

Wcześniej, w latach 2013-2016 w Polsce odnotowano gigantyczny rozwój fotowoltaiki – zainstalowana moc instalacji fotowoltaicznych wzrosła z 2,1 megawatów do 219,2 megawatów. Z kolei w 2017, w okresie przypadającym na połowę roku, z całości uzyskanej energii z odnawialnych źródeł udało się uzyskać 3,5% – było to 300 MW. Wielu inwestorów podjęło wtedy decyzję o mikroinstalacjach fotowoltaicznych, które są przydomowymi źródłami energii odnawialnej; było ich ok. 29 tysięcy i miały wartość 180 megawatów. Z kolei w 2018 roku było to 32 MW, przy ilości 5 tysięcy mikroinstalacji. 

Od tego czy rynek fotowoltaiczny będzie funkcjonował w danym kraju, zależą panujące w nim uwarunkowania meteorologiczne, a konkretniej jakość nasłonecznienia. Kluczowe jest natężenie energii słonecznej, w której przy badaniu uwzględnia się cykliczność dobową i roczną. W Polsce mieści się ono w przedziale 900–1200 kWh/m2 na rok. To wystarczająca wartość, żeby można było inwestować w tą dziedzinę wytwarzania energii. Największe natężenie w Polsce ma miejsce w centrum i na południu kraju. 

Zalety fotowoltaiki 

Przy pozyskiwaniu energii w ten sposób użytkownik fotowoltaiki posiada przewagę nad prądem zyskanym dzięki takim źródłom energii, jak: biomasa, wiatr, czy woda. Można z tego korzystać niemal wszędzie. Ilość pozyskanej energii zależna jest od intensywności promieniowania słonecznych padających na powierzchnię Ziemi.  

Po około dziesięcioletnim okresie stosowania, można wyraźnie zauważyć, że panele fotowoltaiczne naprawdę się opłacają, a inwestycja w nie się zwraca. Dzięki nim rachunki za prąd są znacznie niższe, a przy zastosowaniu odpowiedniej mocy instalacji, mogą spowodować decyzję o całkowitej rezygnacji z korzystania z wcześniej używanego źródła energii. 

Monter instalacji fotowoltaicznych 

Instalowanie samodzielne systemów fotowoltaicznych nie jest niezgodne z prawem, ale bardziej opłaca się do tego wynająć fachowca, jeśli ich nabywcy brakuje kompleksowej profesjonalnej wiedzy na ten temat. 

Wiąże się to z ogromnym obniżeniem ryzyka popełnienia wielu błędów. Chodzi o niezwrócenie uwagi m. in. na: 

• położenie lub nachylenia dachu względem słońca, 
• rosnące w okolicy drzewa i tym podobne rzeczy, 
• ekspozycję powierzchni dachu, 
• niezastosowanie środków ostrożności przy tego rodzaju stycznością z prądem lub dużą wysokością między dachem a ziemią, 
• brak umiejętności nabytych przez montera w czasie szkoleń uprawniających do instalacji systemów fotowoltaicznych. 

Jakie obowiązki ma monter fotowoltaiki? 

Zadaniem montera jest zainstalowanie paneli solarnych, potem połączenie ich z falownikiem, a później całości do instalacji elektrycznej. 

Aby dobrze zamontować panele fotowoltaiczne, potrzebne są umiejętności dekarskie i solidne pokrycie dachu. Instalowanie elementów elektronicznych wymaga fachowej wiedzy dotyczącej pomiarów elektrycznych, konfigurowania falowników prądu, również planowania i instalowania okablowania elektrycznego. 

Żeby monter mógł wykonać swoje zadanie, powinien mieć odpowiednie uprawnienia: 

1) Certyfikat wydany przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT), potwierdzający posiadanie kwalifikacji do instalowania rodzajów instalacji odnawialnego źródła energii (OZE). Poza systemami fotowoltaicznymi są to też: 

• pompy ciepła, 
• płytkie systemy geotermalne, 
• słoneczne systemy grzewcze, 
• kotły i piece na biomasę. 

2) Uprawnienie SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich) kategorii E (eksploatacja instalacji, sieci oraz urządzeń elektromagnetycznych) i D (eksploatacja instalacji, sieci i oraz urządzeń elektromagnetycznych) dopuszczające do kontaktu z prądem. 

Instalator zobowiązany jest mieć ukończony kurs w specjalistycznej placówce z akredytacją i posiadać uprawnienia udokumentowane poprawnie zdanym egzaminem państwowym, przeprowadzonym do 12 miesięcy po ukończeniu szkolenia. 

Cechy dobrego montera 

Kierując się ku zatrudnieniu fachowca do zamontowania systemu fotowoltaicznego, warto ocenić, czy jest dla klienta osobą otwartą na udzielanie odpowiedzi na wszelkie pytania związane z wykonywanym zleceniem. Świadczy to o jego dużej wiedzy, a konsekwentnie pewnej i wysokiej jakości usłudze. 

Lepszą współpracę sugeruje też posiadanie przez niego prawa jazdy, umiejętność planowania zleconych działań, dbałość o szczegóły, punktualność i dobry kontakt. 

Wynagrodzenia dla monterów 

W każdym zawodzie wynagrodzenia określane są na podstawie stanowiska, ilości i jakości wykonywanych zadań, kwalifikacji zawodowych, formy zatrudnienia, czy regionu. Dla monterów stawka jest uzależniona od pory roku. Dla początkujących wynagrodzenie jest mniejsze – oni zajmują się raczej tylko prostymi pracami elektrycznymi, przygotowywaniem materiału i dbałością o porządek. Zaawansowani naturalnie dostają dużo więcej – za nadzór pracy, prowadzenie formalności, wykonywanie pomiarów, konfigurowanie falowników prądu, planowanie i instalowanie okablowania elektrycznego.