żuraw HDSHydrauliczny żuraw przeładunkowy to zaawansowany dźwig dostosowany do załadunku i rozładunku towarów. Jego kompaktowa budowa oraz napęd mechaniczny powodują, że może dotrzeć w miejsce niedostępne dla innych dźwigów. Wyróżniamy HDS-y ogólnego zastosowania; przeładunkowe, które są zamontowane na tylnej części pojazdu lub naczepy oraz te ze sztywno zamontowaną konstrukcją na podwoziu.

 

Zastosowanie dźwignic hydraulicznych

HDS jest powszechnie wykorzystywany w pracach przeładunkowych w wielu sytuacjach, na przykład:

  • na niewielkich budowach, gdzie użycie ciężkiego sprzętu jest niemożliwe;
  • do załadunku, przewozu i rozładunku materiałów budowlanych, takich jak kostka brukowa, cegły, pustaki, dachówki, blachy itp.;
  • do transportu surowców budowlanych na wyższe kondygnacje;
  • do przewozu i rozładunku kontenerów;
  • w leśnictwie do wywozu drewna;
  • w celu piętrowania kontenerów.

Jak dobrać dźwig do branży i rodzaju zadań do wykonania?

Ponieważ żurawie montowane są na różnego rodzaju podwoziach oraz mają zróżnicowany zasięg, konstrukcję i udźwig, w danej dziedzinie przemysłu przeważa określony typ używanych HDS-ów. Przykłady wykorzystania dźwignic w konkretnych sektorach:

  • w branży budowlanej – średnie i duże żurawie, którymi transportuje się kontenery i materiały gabarytowe, przeważają klasyczne maszyny typu L;
  • w pomocy drogowej – spotykane coraz częściej, w większości przypadków są to żurawie o konstrukcji typu T;
  • na złomowiskach – wykorzystywane przy pracach recyklingowych urządzenia typu Z, które wyposażone są w chwytak do złomu;
  • w branży komunalnej – montowane na hakowcach i śmieciarkach, wyposażone są w otwieracze do kontenerów;
  • w pracach energetycznych – elektrycy najczęściej korzystają z żurawi samochodowych, aktualnie wykorzystuje się przede wszystkim żurawie samojezdne w przedziale 35-95 ton.

 

Budowa żurawia HDS

Dźwigi tego typu skonstruowane są z części stałych i zmiennych. Do najważniejszych części stałych należą:

  • podpory stabilizujące – umieszczone z każdej strony by równoważyć ciężar dźwigu;
  • podstawa żurawia – na niej osadzony jest żuraw, nie ulega zmianom mimo ogromnych obciążeń, jakim jest poddawana;
  • kolumna dźwigu – pionowa część łącząca platformę z wyciągiem, niekiedy w układzie teleskopowym co przyspiesza prace;
  • wysięgnik – część ruchoma, która przenosi ładunki.

Elementy zmienne dostosowywane do rodzaju prac:

  • system hydrauliczny – większość nowych maszyn jest już opartych na siłownikach hydraulicznych, dzięki nim praca jest szybsza i bardziej precyzyjna;
  • chwytak – przydatny zwłaszcza przy transporcie ładunków o nieregularnych kształtach np. drewna;
  • hak – najczęściej wykorzystywana część zmienna, używana do transportu bardzo ciężkich towarów.

 

Stosowane w HDS-ach zawiesia, liny i haki

W celu manipulowania ładunkami używa się różnego rodzaju elementów wymiennych, takich jak:

Liny – potrzebne wówczas, gdy wykorzystuje się żurawia z wciągarką;

Zawiesia – osprzęt pomocniczy, do którego należą liny stalowe, włókienne, łańcuchy lub taśmy;

Haki – osprzęt roboczy wchodzący w skład żurawia przeładunkowego.

 

Konserwacja hydraulicznego dźwigu samochodowego

konserwacja żurawi HDSKonserwacja HDS-u przebiegać powinna w terminach określonych w instrukcji eksploatacji urządzenia. Regularnie należy sprawdzać stan techniczny mechanizmów napędowych, układów hamulcowych oraz cięgien nośnych z zamocowaniami. Raz w roku należy sprawdzić konstrukcję nośną oraz instalacje przeciwpożarową. Istotna jest kontrola urządzeń sterowniczych, sygnalizacyjnych, oświetlenia i ograniczników ruchowych. Systematyczność w przeprowadzaniu przeglądów pozwoli uniknąć zarówno usterek, jak i wypadków.

Nadzór nad dziennikiem konserwacji urządzenia, księgą rewizyjną oraz kwalifikacjami operatorów i konserwatorów pełni inspektor Urzędu Dozoru Technicznego.

 

Uprawnienia

By obsługiwać hydrauliczne dźwigi samochodowe, niezbędne są odpowiednie uprawnienia, które można zdobyć tylko po przejściu odpowiedniego kursu i zdaniu egzaminu państwowego organizowanego przez UDT.

Osoba chcąca zdobyć kwalifikacje na operatora HDS musi mieć ukończony 18 rok życia, wykształcenie minimum podstawowe oraz brak przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania tego typu pracy. W przypadku obcokrajowców oczekuje się znajomości języka polskiego lub poświadczenie tłumacza przysięgłego. Dodatkowym atutem będzie prawo jazdy kat. C.

Pozytywny wynik egzaminu UDT skutkuje uzyskaniem zaświadczenia kwalifikacyjnego, które uprawnia do obsługi żurawi przenośnych i przewoźnych przez 10 lat.

W przypadku chęci pracy zagranicą, większość pracodawców akceptuje zdobyte w Polsce kwalifikacje, ale ostateczna decyzja o zatrudnieniu należy do właściciela przedsiębiorstwa.

Jak wygląda szkolenie operatora dźwignic?

Szkolenie operatora żurawi przenośnych i przewoźnych obejmuje:

  • budowę i wyposażenie dźwignic
  • znajomość działania zabezpieczeń
  • obsługę i znajomość instrukcji eksploatacji
  • znajomość obowiązków operatora przed, w trakcie i po pracy na urządzeniu
  • wybór części zmiennych w zależności od wykonywanych prac
  • szacowanie środka ciężkości ładunku na podstawie jego masy i wielkości
  • znajomość przepisów bhp
  • udzielanie pierwszej pomocy w razie wypadku

 

Obowiązki operatora przed, po i w trakcie pracy

Osoba obsługująca dźwignicę hydrauliczną powinna zapoznać się z dokumentacją techniczną żurawia (instrukcja obsługi, świadectwo dopuszczenia do eksploatacji oraz księga konserwacji – brak któregoś z tych dokumentów uniemożliwia rozpoczęcie prac).

Należy pamiętać o przeprowadzeniu oględzin, czyli o:

  • kontroli szczelności zbiorników,
  • zbadaniu działania zamków hydraulicznych, zabezpieczeń i blokad,
  • sprawdzeniu wysuwania się podpór.

Jakakolwiek nieprawidłowość musi zostać zgłoszona przełożonemu.

W trakcie prac do operatora należy:

  • dokonanie oględzin terenu oraz określenie zasięgu dźwignicy
  • przygotowanie urządzenia
  • sprawdzenie dopuszczalnego obciążenia HDS-u
  • odpowiednie zaczepienie ładunku oraz jego zabezpieczenie
  • stała kontrola przewożonych materiałów i żurawia
  • bezzwłoczne reagowanie w przypadku nieprawidłowości lub awarii

Po zakończeniu prac na żurawiu HDS operator powinien:

  • złożyć sprzęt w taki sposób, by był gotowy do transportu
  • złożyć podpory i je zabezpieczyć
  • sprawdzić, czy przewożone materiały nie stanowią zagrożenia
  • odstawić sprzęt do miejsca garażowania
  • zabezpieczyć urządzenie, by osoby bez uprawnień UDT nie mogły go użyć
  • zdać dokumenty żurawia przełożonemu lub osobie do tego upoważnionej

 

Czynności niedozwolone w pracy z HDS-ami

By uniknąć nieszczęśliwych wypadków z udziałem ludzi lub zniszczenia ładunku i urządzenia, nie należy:

  • używać żurawia bez aktualnych badań, mających na celu dopuszczenie go do użytku (przez inspektora UDT)
  • transportować ładunków o nieznanych parametrach
  • przenosić ładunku bez uprzedniego upewnienia się, że nie jest związany z podłożem
  • pracować bez rozłożonych podpór
  • korzystać z urządzenia w trudnych warunkach atmosferycznych
  • pracować w pobliżu zagrożeń np. linii wysokiego napięcia lub na niepewnym podłożu
  • przenosić ładunków nad ludźmi i ich stanowiskami roboczymi