Bezpieczeństwo i higiena pracy to zbiór przepisów, które wskazują, jak bezpiecznie i higienicznie wykonywać zlecone zadania na różnych stanowiskach pracy. Organem, który odpowiada za przestrzeganie przepisów w ramach bezpieczeństwa i higieny pracy, jest Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).

Podstawowe przepisy dotyczące BHP znajdują się w Kodeksie pracy, w dziale X. Również znajdują się one w wielu rozporządzeniach, w tym w Rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 1997 r. Nr 129, poz. 844 z późniejszymi zmianami), a także w Polskich Normach.

Przepisy określają między innymi następujące kwestie:

  • przeprowadzanie badań lekarskich u pracowników
  • szkolenia pracowników w ramach bezpieczeństwa i higieny pracy
  • czynniki uciążliwe i szkodliwe w środowisku pracy
  • zatrudnianie pracowników młodocianych
  • ochrona kobiet
  • choroby zawodowe
  • wypadki przy pracy
  • świadczenia pracownicze

Według przepisów pracodawca może powierzyć zadania w ramach bezpieczeństwa i higieny pracy zewnętrznym specjalistom BHP, którzy nie są zatrudnieni w zakładzie pracy, ale spełniają wymagania prawne w tym zakresie. Z bieżącymi przepisami ogólnymi i szczegółowymi dotyczącymi danego stanowiska pracy muszą być zapoznani także pracownicy i pracodawcy, do czego służą szkolenia wstępne i okresowe.

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pozwala na zminimalizowanie liczby wypadków przy pracy i obniża ryzyko występowania chorób zawodowych. Pracodawcy nieprzestrzegający wymogów są narażeni na kary finansowe.

Przepisy BHP dotyczą zarówno pracodawców, jak i pracowników, którzy zobowiązani są do ich sumiennego przestrzegania.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm. Przepisy znajdują się w szczególności w art. 100 § 2 pkt 3 k.p., art. 211-212 k.p.

Pracownicy są zobowiązani do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowych.

Pracownik musi w szczególności:

  • znać obowiązujące go przepisy bezpieczeństwa, a także uczestniczyć w przeszkoleniach i instruktażach w tym zakresie, także musi poddawać się egzaminowaniu, aby sprawdzić swoją wiedzę
  • wykonywać swoje zadania w sposób zgodny z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, a w razie potrzeby stosować się do dodatkowych zaleceń przełożonych w tym zakresie
  • dbać o wykorzystywane przez siebie narzędzia, sprzęt i maszyny, a także o porządek w miejscu pracy
  • używać środków ochrony zbiorowej, w tym odzieży, obuwia roboczego odpowiednich do zajmowanego stanowiska pracy
  • musi poddawać się zgodnym z wymogami prawnymi badaniom lekarskim wstępnym, okresowym oraz kontrolnym, a także innym, które wynikają ze wskazań medycznych
  • w przypadku wystąpienia wypadku przy pracy, zagrożenia zdrowia lub życia ludzkiego musi natychmiast zawiadomić swojego przełożonego, a także ostrzec współpracowników o niebezpieczeństwie
  • aktywnie współpracować wraz z przełożonymi oraz pracodawcą na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie

Więcej informacji: